Chú thích Trận_Đồng_Quan_(211)

  1. ↑ Phía tây Hàm Cốc quan
  2. ↑ Là cửa quan huyện Đồng Quan tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc
  3. ↑ Gọi là Quan Trung vì vùng đồng bằng này nằm giữa bốn đại hùng quan thời bấy giờ là phía Bắc có Tiêu Quan, phía Nam có Vũ Quan, phía Tây có Tán Quan, phía Đông có Đồng Quan
  4. ↑ Thuật mưu quyền – Quang Thiệu, Quang Ninh, Nhà xuất bản Lao động và Xã hội, năm 2006, trang 342
  5. ↑ Một số tài liệu chép là Chung Dao
  6. ↑ phiên âm Wale Giles: Zhong Yao
  7. 1 2 3 4 5 6 Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, Tướng soái cổ đại Trung Hoa, tập 1, Nhà xuất bản Lao động, năm 2006, trang 672
  8. ↑ Tam Quốc chí chép rằng Mã Đằng có mối bất hòa với Hàn Toại nên mới xin về kinh sư, sau đó được bổ nhiệm làm Vệ Úy, Mã Đằng chỉ xin nhận chức Túc Vệ, Hán Hiến Đế lại phong cho em trai Mã Siêu là Mã Hưu làm Phụng xa Đô uý, Mã Thiết làm Kỵ Đô uý, dời cả gia thuộc khỏi xứ ấy đến ở huyện Nghiệp, chỉ còn mình Siêu ở lại.
  9. ↑ Trí tuệ Tam Quốc, Đỗ Anh Thơ, Nhà xuất bản Lao động và Xã Hội, năm 2009
  10. ↑ Tam Quốc chí, Thục thư quyển 15, Dương Hi truyện
  11. ↑ Tam Tần: Hạng Vũ diệt Tần, phong Chương Hàm làm Ung Vương, Tư Mã Hân làm Tắc Vương, Đổng Ế làm Định Vương, gọi chung là Tam Tần. Đời sau thay đổi gọi Thiểm Bắc, Quan Trung, Thiểm Nam là Tam Tần đây là địa bàn của Mã Siêu
  12. ↑ Tam Quốc chí, Thục thư quyển 8, Hứa Tĩnh truyện
  13. 1 2 3 4 5 Những nhân vật quân sự nổi tiếng thế giới, Kha Xuân Kiều – Hà Nhân Học, Nhà xuất bản Thanh niên, năm 2003, trang 88
  14. ↑ nay thuộc phía Nam tỉnh Thiểm Tây
  15. ↑ Trí tuệ Tam Quốc, Đỗ Anh Thơ, Nhà xuất bản Lao động và Xã hội, năm 2009, trang 135
  16. ↑ Trí tuệ Tam Quốc, Đỗ Anh Thơ, Nhà xuất bản Lao động và Xã Hội, năm 2009, trang 135
  17. 1 2 3 4 5 6 7 Tam Quốc chí, Mã Siêu truyện, quyển 36
  18. ↑ Những nhân vật quân sự nổi tiếng thế giới, Kha Xuân Kiều – Hà Nhân Học, Nhà xuất bản Thanh niên, năm 2003, trang 89
  19. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, Tướng soái cổ đại Trung Hoa, tập 1, Nhà xuất bản Lao động, năm 2006, trang 680
  20. ↑ Trí tuệ Tam Quốc, Đỗ Anh Thơ, Nhà xuất bản Lao động và Xã Hội, trang 143
  21. ↑ Vị Thủy, Đồng Quan
  22. ↑ Kha Xuân Kiều, Hà Nhân Học, Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân
  23. ↑ Lưu Kiệt, sđd
  24. ↑ Luyện Xuân Thu, Sđd
  25. ↑ Đổ Anh Thơ, Sđd
  26. ↑ Có tài liệu chép là Tây Kinh
  27. ↑ Con số này được Tam Quốc chí xác nhận
  28. ↑ Xem Tam Quốc diễn nghĩa, Mã Siêu truyện, Tào Nhân truyện, Hứa Chử truyện, Trương Cáp truyện, Từ Hoảng truyện
  29. ↑ Tam Quốc chí, quyển 9, Tào Nhân truyện
  30. ↑ Lưu Kiệt, Sđd, trang 454
  31. ↑ Quang Thiệu, Quang Ninh, Thuật mưu quyền, Nhà xuất bản Lao động Xã hội, năm 2006, trang 129
  32. 1 2 Luyện Xuân Thu, Trí tuệ mưu lược Gia Cát Khổng Minh, Nhà xuất bản Công an nhân dân, năm 2006
  33. ↑ Tam Quốc chí, Thục thư, quyển 5, Gia Cát Lượng truyện
  34. ↑ Nguyên văn: Tào Tháo trí kế vô song, dụng binh phảng phất tựa Tôn, Ngô, thế mà vẫn bị khốn ở Nam Dương, gặp hiểm ở Ô Sào, nguy nan ở Kỳ Liên, bị bức ở Lê Dương, mấy lần thua trận ở Bắc Sơn, suýt chết ở Đồng Quan, sau mới tạm yên định được một thời
  35. ↑ Tam Quốc chí, quyển 17, Từ Hoảng truyện
  36. ↑ Binh thư yếu lược, Trần Hưng Đạo, người dịch: Nguyễn Ngọc Tĩnh, Đổ Mộng Khương, hiệu đính: Gs Đào Duy Anh, Nhà xuất bản Công an nhân dân năm 2001, trang 241
  37. ↑ đất tỉnh Thiểm Tây ngày nay
  38. ↑ nay ở phía Đông huyện Hoa Âm, tỉnh Thiểm Tây
  39. 1 2 3 4 Những nhân vật quân sự nổi tiếng thế giới, Kha Xuân Kiều – Hà Nhân Học, Nhà xuất bản Thanh niên, năm 2003
  40. ↑ Tam Quốc chí
  41. ↑ nay là Bồ Châu – Sơn Tây
  42. ↑ Tam Quốc diễn nghĩa, Trần Thọ, ghi chú Bùi Tùng Chi, quyển 17, Từ Hoảng truyện
  43. ↑ có khả năng trong lúc nghị sự, phe cánh của Hàn Toại đông hơn Mã Siêu (9/10 thành viên) nên phương án thứ hai này được thông qua
  44. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, Tướng soái cổ đại Trung Hoa, tập 1, Nhà xuất bản Lao động, năm 2006, trang 673
  45. ↑ Tam Quốc chí, Trần Thọ, Ghi chú: Bùi Tùng Chi, Hứa Chử truyện, quyển 18
  46. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, Tướng soái cổ đại Trung Hoa, tập 1, Nhà xuất bản Lao động, năm 2006
  47. ↑ Tam quốc chí, Mã Siêu truyện, quyển 36
  48. ↑ Tam Quốc chí, Hứa Chử truyện, quyển 18
  49. 1 2 3 Những nhân vật quân sự nổi tiếng thế giới, Kha Xuân Kiều, Hà Nhân Học, Nhà xuất bản Thanh niên, năm 2003
  50. 1 2 3 Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, Tướng soái cổ đại Trung Hoa, tập 1, Nhà xuất bản Lao động, năm 2006, trang 675
  51. ↑ Tam Quốc chí, Trương Cáp truyện, quyển 17
  52. ↑ Tam Quốc chí, Từ Hoảng truyện, quyển 17
  53. ↑ Tam Quốc chí, Thục thư, quyển 15, Dương Hí truyện
  54. ↑ Những nhân vật quân sự nổi tiếng thế giới, Kha Xuân Kiều, Hà Nhân Học, Nhà xuất bản Thanh niên, năm 2003 trang 92
  55. ↑ Cát Kiếm Hùng, Bước thịnh suy các triều đại phong kiến Trung Quốc", Nhà xuất bản Văn hoá Thông tin, năm 2006, tập II
  56. ↑ Binh thư yếu lược, Trần Hưng Đạo, người dịch: Nguyễn Ngọc Tĩnh, Đổ Mộng Khương, hiệu đính: Gs Đào Duy Anh, Nhà xuất bản Công an nhân dân năm 2001, trang 71
  57. 1 2 3 Trí tuệ Tam Quốc, Đỗ Anh Thơ, Nhà xuất bản Lao động và Xã hội, năm 2009
  58. ↑ Quang Thiệu, Quang Ninh, Thuật mưu quyền, Nhà xuất bản Lao động Xã hội, năm 2006, trang 14
  59. ↑ Phan Quốc Bảo, 8 tố chất trí tuệ quyết định cuộc đời của người đàn ông, nhà xuất bản Lao động, Hà nội, năm 2008, trang 85
  60. ↑ Dương Diên Hồng, đạo nghĩa trong chiến tranh, Nhà xuất bản Mũi Cà Mau, năm 2002, trang 60
  61. ↑ Binh pháp Tôn Tử, Cửu biến thiên
  62. ↑ Dương Diên Hồng, đạo nghĩa trong chiến tranh, Nhà xuất bản Mũi Cà Mau, năm 2002, trang 9
  63. ↑ Trận đánh này đã được các thư tịch cổ như Tam Quốc chí, Ngụy chí, Điển Lược, Tự Trị Thông Giám...ghi chép lại
  64. ↑ Lưu Kiệt, sđd, trang 454
  65. 1 2 Tam Quốc diễn nghĩa, Hồi 60
  66. ↑ Tam Quốc diễn nghĩa, Hồi 65
  67. ↑ Tam Quốc diễn nghĩa, Hồi 58
  68. ↑ Tam Quốc diễn nghĩa, Hồi 72
  69. ↑ Một hiệp ở đây được tính bằng một lần hai binh khí chạm nhau